Που πήγε τελικά η ΓΝΩΣΗ;

Από το τελευταίο τεύχος της Μελισσοκομικής Επιθεώρησης ,ανταποκρινόμενοι στην ελπίδα του συγγραφέα αναπαράγουμε το μεγαλύτερο μέρος του άρθρου.

Γκόρας Γιώργος-Εργαστήριο Μελισσοκομίας-Σηροτροφίας Α.Π.Θ.

Τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες ενός φαινομένου που δεν έχει προηγούμενο από πολλές σκοπιές,στη σύγχρονη τουλάχιστον ιστορία.Πλήθος κόσμου προσπαθεί να πιαστεί απ΄οπουδήποτε προκειμένου να βιοποριστεί με οποιονδήποτε τρόπο.Στην ανάγκη λοιπόν,το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ανθρώπων αποτελεί εύκολο στόχο παραπληροφόρησης από τα πρώτα βήματα ακόμα, ενός εγχειρήματος για το οποίο πολύ λίγες πληροφορίες μπορούν να έχουν μιας και η πορεία της ζωής τους δεν τους είχε φέρει μέχρι αυτή τη στιγμή στο συγκεκριμένο σημείο.Η επιλογή της ενασχόλησης με τον πρωτογενή τομέα (και ειδικά με τη μελισσοκομία αλλά και άλλα “πιασάρικα” επαγγέλματα όπως σαλιγκαροτροφία, ιδιαίτερες καλλιέργειες αρωματικών φυτών κ.λ.π.) που πολύ ωραία φαίνονται και ακούγονται αλλά δυστυχώς χωρίς κανένα σχεδιασμό από την πλευρά του κράτους  ή έστω από φορείς που σχετίζονται με το αντικείμενο, κάθε φορά κρύβει αυτομάτως κινδύνους.

Η πρώτη παγίδα είναι η επιλογή της ενασχόλησης με το συγκεκριμένο τομές παραγωγής επειδή διάβασαν σε κάποια εφημερίδα τη δυνατότητα άμεσης εξασφάλισης κέρδους με μειωμένα έξοδα και σταθερή οικονομική εξασφάλιση.Ο αρθρογράφος βέβαια , στο σύνολο των περιπτώσεων, μικρή έως καθόλου επαφή με το αντικείμενο έχει, ή φρόντισε να αποκτήσει, αναμάσησε συγκεκριμένα πράγματα και τα παρουσίασε με τον τρόπο που βόλευε την ¨ενημέρωση¨ του αναγνώστη.Οι όποιες φωνές , σχετικών με τον κλάδο, είτε  ως ερευνητές που προσπαθούν να τονίσουν τις σοβαρές δυσκολίες του επαγγέλματος αλλά και το πραγματικό κόστος που απαιτείται ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια για την απόκτηση του εξοπλισμού , εκλαμβάνεται ως προσπάθεια να αποφευχθεί η είσοδος νέων ανθρώπων σε ένα “κλειστό” επάγγελμα.

Αναφερόμενοι αποκλειστικά στη μελισσοκομία, η δεύτερη παγίδα, είναι το κολύμπι στα βαθιά από την αρχή,με αγορά μεγάλου αριθμού μελισσιών καθώς ο στόχος του ενδιαφερομένου είναι το άμεσο κέρδος. Λογιστικοί υπολογισμοί, πόσο βγάζει ένα μελίσσι το χρόνο, πόσο κοστίζει, τι έξοδα απαιτούνται, πόσα θέλω να βγάλω το χρόνο και οδηγούμαστε στην αγορά των απαιτούμενων μελισσιών.

Το μελίσσι όμως είναι ένας οργανισμός διαφορετικός από αυτούς που ο μέσος άνθρωπος έχει συνηθίσει να έρχεται σε επαφή και να γνωρίζει.Έχει άλλη συμπεριφορά , άλλο ρυθμό ανάπτυξης και εξέλιξης, άλλη φιλοσοφία και πάρα πολλά θέματα που θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να εμβαθύνει επαρκώς για να μπορέσει να ¨διαβάσει¨αυτό που το μελίσσι θέλει να του πει προκειμένου να αποδώσει. Οπότε αναπόφευκτα αν θέλει να πετύχει σε έναν στόχο χρειάζονται εξ αρχής τρία βασικά πράγματα:Πολύ διάβασμα, πρακτική εξάσκηση και αγάπη για τη μέλισσα.

Ξεκινώντας από το τελευταίο θα πρέπει να διαπιστώσει εάν αυτό που ονειρεύεται ως επαγγελματική σταδιοδρομία θα μπορέσει όντως να το κάνει, όχι γιατί θα του αποφέρει σοβαρές απολαβές αλλά γιατί είναι κάτι που πραγματικά θέλει να κάνει.Εάν δεν αποτελεί ¨΄ερωτα¨το μελίσσι,η μέλισσα και ότι αυτή περιλαμβάνει, ο ενδιαφερόμενος μελισσοκόμος δε θα μπορέσει τις περισσότερες φορές να αντισταθμίσει τις όποιες αποτυχίες και δυσκολίες θα του επιφέρει η άσκηση αυτής της εργασίας.Εάν δεν είναι λάτρης της φύσης,προστάτης της και δεν νιώθει ότι αποτελεί μέρος αυτής,δε θα έχει επιτυχία το να λειτουργήσει ως θηρευτής και εκμεταλλευτής των μελισσιών από τα οποία περιμένει μόνο να πάρει.

Η πρακτική εξάσκηση θα πρέπει να γίνει χωρίς βιάση, σε μικρό αριθμό μελισσιών για να έχει την ευχέρεια να το ζήσει χωρίς αυτό να αποτελεί ” στοίχημα επιβίωσης”.Τα έξοδα, οι ώρες που θα αφιερώσει αλλά και το άγχος να εφαρμόσει τους σωστούς χειρισμούς στον κατάλληλο χρόνο, θα είναι πολύ λιγότερα όταν γίνουν σε 3-5 μελίσσια.Πάλι θα μπορέσει να παρατηρήσει πολλά πράγματα,να μάθει και να μπορεί να αναγνωρίσει τα αισθήματα που τρέφει για αυτό το έντομο αλλά και να κάνει έναν πρώτο (ίσως και πρόχειρο) σχεδιασμό για το πως θα πρέπει να δουλεύει.Θα είναι πιο εύκολο να κάνει πλάνα για την επόμενη χρονιά ,θα έχει περισσότερη αυτοπεποίθηση και όλα θα πάρουν ευκολότερα και με λιγότερα έξοδα το δρόμο τους,προς την επαγγελματική ενασχόληση , την ερασιτεχνική ενασχόληση, ή και την πλήρη εγκατάλειψη μιας τέτοιας ιδέας.

Τέλος, η γνώση.

Θα πρέπει να προηγηθεί σε σημαντικό βαθμό της απόκτησης μελισσιών πόσο μάλλον της απόφασης να ασχοληθεί κάποιος επαγγελματικά.Το ότι διάβασα πως οδηγείται ένα αυτοκίνητο δε συνεπάγεται αυτομάτως ότι μπορώ να γίνω επαγγελματίας οδηγός……

Στο σημείο αυτό υπάρχει η τρίτη και ίσως μεγαλύτερη παγίδα.Γιατί μαζί με όλους τους απεγνωσμένους πρωτάρηδες αναπτύσσονται και εξελίσσονται και αυτοί που μπορούν να τους εκμεταλλευτούν.Εταιρείες που κάνουν σεμινάρια και συγχρόνως πουλάνε εξοπλισμό, μελισσοκόμοι που πουλάνε μελίσσια ,εκπαιδευτικά κέντρα που συστήνονται σε όλη την Ελλάδα και πουλάνε γνώση.

Εάν οι εκπαιδευτές έχουν και δεύτερα κίνητρα ή ακόμη και άθελα τους,δεν μπορούν να παρέχουν μια σωστή αντικειμενική πληροφόρηση.Είναι πολλές οι πιθανότητες να βρεθεί ο εκπαιδευόμενος με πολλά έξοδα και χωρίς τα επαρκή εφόδια για ένα δύσκολο ταξίδι.

Επιπλέον υπάρχει και η κατηγορία εκείνη των ανθρώπων που επιλέγουν να εκπαιδευτούν και να αντλήσουν όλη τους τη γνώση από τον πιο φθηνό τρόπο που είναι το internet.Στην περίπτωση αυτή θα βασιστούν στην όποια πληροφορία θα διοχετεύσει ο κάθε φορά συγκεκριμένος blogger που είναι απλά αυτό που ο ίδιος πιστεύει , κρίνει και παρουσιάζει.Όμως θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο, ότι η αναγνωσιμότητα ενός blog δε συνεπάγεται αυτομάτως και την ορθότητα των γραφόμενων . Δηλώνει μόνο τη διάθεση του πολύ κόσμου  να εστιάσει εκεί γιατί προσελκύεται από το περιεχόμενο, από τις ωραίες εικόνες, από τα σχόλια των υπολοίπων και πολλά άλλα.

Το ότι διαβάζουν πολλοί μια πληροφορία, δε σημαίνει κατ΄ανάγκη ότι αυτή η πληροφορία είναι και αληθινή….

Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να δημιουργούνται ομάδες ανθρώπων υπέρ του ενός ή του άλλου, να δημιουργείται σύγχυση για θέματα που έχουν λυθεί και επιστημονικά τεκμηριωθεί όχι χτες αλλά χρόνια πριν. Πληροφορία και γνώση που παράχθηκε από ανθρώπους που αφιέρωσαν τη ζωή τους σε αυτόν τον σκοπό, που δοκιμάστηκε από μελισσοκόμους για χρόνια και απέδωσε τα μέγιστα, αμφισβητείται στην καλύτερη περίπτωση, αγνοείται στη χειρότερη…Συνέπεια τέτοιων φαινομένων είναι καταρχήν οι σημαντικές απώλειες, αν όχι η καταστροφή των ανθρώπων εκείνων που πίστεψαν ότι ανακάλυψαν την Αμερική για πρώτη φορά και πως όλα όσα διαφορετικά λέγονταν από παλιότερους ήταν γιατί εκείνοι υπηρετούσαν άλλα συμφέροντα και δεν θα ήθελαν να προκύψουν ¨νέες αλήθειες¨.Στην καλύτερη περίπτωση, τέτοιες αποτυχίες μπορούν να διορθωθούν όταν αυτός που την πάτησε πλαισιωθεί από ανθρώπους που γνωρίζουν και θελήσουν να βοηθήσουν.Στην χειρότερη περίπτωση ο εγωισμός θα νικήσει, η αίσθηση  ότι “τα κάνω όλα σωστά” θα είναι ισχυρότερη και η ταλαιπωρία θα συνεχιστεί σε προσωπικό επίπεδο.

Είναι όμως σε προσωπικό επίπεδο πραγματικά;Είναι ο κάθε μελισσοκόμος μόνος του, ανεξάρτητος από όλους τους άλλους;Μήπως ένα χαμένο μελίσσι από αμερικάνικη σηψιγονία, που μένει παρατημένα δεν θα αποτελέσει εστία μόλυνσης και για όλα τα άλλα του μελισσοκομείου αλλά και των γειτονικών;Μήπως ένα μελισσοκομείο που ο “μελισσοκόμος” δεν καταπολεμά επαρκώς τη βαρρόα γιατί δε θέλει να βάλει φάρμακα, δεν αποτελεί και εστία επιβάρυνσης άλλων μελισσιών που θα βρεθούν εκεί γύρω;…..

Μήπως ήρθε η ώρα να ξανανοίξουμε τα παλιά βιβλία, να εστιάσουμε στις αντικειμενικές επιστημονικά τεκμηριωμένες απόψεις;Μήπως οι παλιοί μελισσοκόμοι έχουν χρέος να σταθούν δίπλα στους νέους παρέχοντας σωστή πληροφόρηση;Μήπως ο νέος καλός μελισσοκόμος είναι λιγότερο επικίνδυνος από τον νέο ή και παλιό ημιμαθή μελισσοκόμο;Ή για να το πω καλύτερα, μήπως ο νέος καλός μελισσοκόμος είναι περισσότερο πολύτιμος από τον παλιό ημιμαθή μελισσοκόμο;

Έχουμε αντιληφθεί πως μπορούμε να πάμε μπροστά μόνο εάν είμαστε όλοι μαζί χωρίς να προσπαθεί ο ένας να εκμεταλλευτεί τον άλλον; έχουμε αντιληφθεί πως εάν ο καθένας μας φροντίσει να διατηρεί υγιή μελίσσια και προσπαθήσει να βελτιώσει το γενετικό υλικό σε αυτά με επιλογή, θα ωφεληθούμε όλοι μας άμεσα;

Με την ελπίδα να αναπαραχθεί σε όλα τα μελισσοκομικά blogs.